Rodzina: Jasnotowate (Lamiaceae)

Kłącze: cienkie, długie, pełzające. Łodygi 10-40 (60) cm wysokie, w dole nieco zdrewniałe, pokładające się lub wyprostowane, szorstko owłosione (u nasady i pod kwiatostanem gęściej). Liście 2,5-6 (14) cm długie, całobrzegie lub odlegle, drobno ząbkowane. Obustronnie (głownie na nerwach) szorstko owłosione; najwyższe siedzące, równowąsko lancetowate, 2-4 (7) cm długie; ogonki krótsze od blaszek. Z kątów liści niekiedy wyrastają boczne pędy. Kwiatostan jajowaty lub wałeczkowaty 2-4,5 cm długi. Kielich 10-12 mm długi, na nerwach i brzegiem szorstko owłosiony, dolna warga rozcięta do 1/5-1/3 na 2 lancetowato szydlaste ząbki. Warga górna o 3 krótkich, trójkątnych , ostro zakończonych ząbkach, ząbek środkowy nieco szerszy i krótszy od bocznych. Korona  17-27 mm długa , niebieskofioletowa, o rurce szerokiej ukrytej w kielichu; warga dolna o łatce środkowej 2 razy szerszej od okrągławych  (często skąpo owłosionych) łatek bocznych; łatka górna owłosiona wzdłuż linii grzbietowej. Pręciki: nitki zakończone krótkim, trójkątnym ząbkiem, pylniki delikatnie orzęsione. Rozłupki jajkowato okrągławe, około 2,5 mm długie i 1,7 mm szerokie, brunatne, delikatnie brodawkowane, niekiedy skąpo owłosione.

Kwitnie od maja do lipca. Roślina owadopylna i samopylna.

Rozsiewa się głównie przez autochorię (samosiewność), a także: anemochorię (wiatrosiewność), endozoochorię i epizoochorię (zwierzęcosiewność).

Siedliska, które zajmuje to trawiaste zbocza, widne zarośla, suche wapienne wzgórza.

Występuje na rozproszonych stanowiskach na całym niżu, w Karpatach i Sudetach bardzo rzadko, w Tatrach tylko po południowej stronie  (do wysokości 1065 m). Gatunek środkowo- i południowoeuropejski.

Źródła informacji:

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin kwiatowych i paprotników Polski. Polish Academy of Sciences. W. Szafer Institute of Botany, Kraków: pp. 442.

Pawłowski B. (red.). 1967. Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom XI. PWN, Warszawa-Kraków.

Pladias. Database of the Czech flora and vegetation. www.pladias.cz

Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydaw. Naukowe PWN. Warszawa. 812 s.

Zając A., Zając M. (red.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, ss. XII + 716.